Wat leert de economische analyse van de provincie Limburg ons?
- Van een relatief jonge provincie wordt Limburg snel een vergrijsde provincie met een steeds oudere beroepsgerichte bevolking en grotere vervangingsvraag.
- De onderwijskansarmoede in het basis- en secundair onderwijs is in de Limburgse mijngemeenten gevoelig hoger dan het Vlaamse gemiddelde.
- Binnen Limburg heeft het Maasland de laagste activiteits- en werkzaamheidsgraad. Bovendien slaagt de regio er niet in haar achterstand te verkleinen.
- 36% van de Limburgers tussen 25 en 64 jaar is hooggeschoold, in Vlaanderen is dat 41%.
- De werkzoekendengraad daalde de afgelopen jaren sterker in Limburg dan in Vlaanderen. In juni 2017 dook ze voor het eerst onder de Vlaamse werkzoekendengraad en sindsdien flirt ze met het Vlaams gemiddelde.
- Veel uitgaande pendel hangt samen met een relatief lage jobratio: in Vlaanderen telt Limburg gemiddeld het laagste aantal jobs per 100 inwoners op arbeidsleeftijd, nl. 66 (Vlaanderen: 71).
Echte welvaart wordt gecreëerd door en voor alle burgers, waarbij elk talent telt en iedere Limburger kan bijdragen aan het maatschappelijk en economisch weefsel. Om een duurzaam en wendbaar arbeidsleven op te bouwen moet elke Limburger in alle fasen van het leven de kans krijgen om zich ten volle te ontplooien. In plaats van achtergrond, herkomst, leeftijd of diploma staan daarin de talenten en competenties centraal. Inclusie geeft uiting aan de verantwoordelijkheid van iedereen. Iedereen, met zijn of haar talenten en hefbomen mag en moet investeren in een welvarend en dynamisch Limburg.
Om op een inclusieve manier economisch te excelleren zetten we in op:
➔ Streven naar excellent onderwijs voor elke leerling, waarbij elk talent wordt gehonoreerd
➔ Actief inzetten van elk talent op de arbeidsmarkt met specifieke aandacht voor mensen met een langere afstand tot de arbeidsmarkt
➔ Ontwikkelen van talent op de schoolbanken én in de praktijk voor een vlotte overgang onderwijs-arbeidsmarkt door promotie van werkplekleren in het algemeen en duaal leren in het bijzonder
➔ Talent in Limburg laten groeien en zoveel mogelijk aan Limburg binden om braindrain tegen te gaan
➔ Elk Limburgs talent koesteren, op elke leeftijd, door via onderwijs en levenslang leren maximale kansen te bieden op een wendbare loopbaan
Limburg is het aan haar mijnverleden verplicht om te bewijzen dat zij een voorbeeld kan zijn, waarbij niemand achtergelaten wordt en iedereen het beste van zijn of haar talenten kan bijdragen
Limburg moet uitgroeien tot een omgeving waarin elk talent gehonoreerd wordt, actief wordt ingezet op de arbeidsmarkt, zich kan ontwikkelen op de schoolbanken én in de praktijk en waar bovenal ieder talent gekoesterd wordt.
Limburg versnellen als talentvolle regio door te streven naar excellent onderwijs voor iedere Limburger, waarbij elk talent wordt gekoesterd en gehonoreerd
Elk talent koesteren, kansen geven en honoreren. Zonder uitzondering. Dat is waar Limburg voluit voor gaat. Vanuit deze grondgedachte moeten we het talent dat Limburg heeft, zoveel mogelijk ontdekken, ontplooien en benutten. Op het vlak van onderwijs(kansen), arbeidsmarkt, ondernemerschap, de overgang onderwijs-arbeidsmarkt, braindrain en welzijn zijn er duidelijke uitdagingen. Deze uitdagingen willen we aanpakken in nauwe samenwerking met stakeholders en partners.
Mensen die zich bewust zijn van hun eigen talent nemen meer initiatief, verdelen de taken beter onder elkaar en nemen anderen mee in hun ontwikkeling. In de Limburgse aanpak rond talentontwikkeling schenken we aandacht aan 4 dimensies, zijnde vaardigheden, houding, motivatie en zelfbeeld. Door een omgeving te creëren waarin talenten gestimuleerd worden, wordt tegelijkertijd de innovatiekracht en competitiviteit van onze regio versterkt.
Wat zijn voorbeelden van acties die kunnen ondernomen worden binnen ambitielijn 10?
- Oprichting van een instituut Inclusive Excellence dat als expertisecentrum instaat voor onderzoek, monitoring, regiogerichte ondersteuning en coördinatie van projecten om gelijke onderwijskansen te realiseren via talent- en taalontwikkelingen
- Onderwijzend personeel en begeleidingsdiensten van onderwijs- en kennisinstellingen ondersteunen in hun omgang met sociale en culturele diversiteit zodat jongeren gestimuleerd worden en op basis van hun talenten kunnen kiezen voor de juiste toekomstgerichte studierichting
- Vanuit sterke opleidingscampussen zoals de T2 campus een actieve samenwerking opzetten tussen scholen en bedrijfswereld om meer leerlingen warm te maken voor opleidingen die voorbereiden op beroepen van de toekomst. We denken daarbij o.a. aan STEM profielen of zorgberoepen.
- Een actieve dialoog met Vlaanderen om aandacht te hebben voor trends, methodes en vaardigheden die in het bedrijfsleven worden gevraagd en deze structureel vertalen naar relevante competenties in curricula van onderwijs en kennisinstellingen
- Verstevigen van het universitair en hoger onderwijsaanbod in Limburg, onder andere via een versterking van de opleidingen aan de UHasselt en de hogescholen, zo mogelijk in samenwerking met andere universiteiten en hogescholen over de grenzen heen
- Het versterken van de samenwerking tussen de huidige hogere onderwijsinstellingen, en in het bijzonder de twee hogescholen, met zo mogelijk een integratie van bepaalde kleinere opleidingen met als doel het creëren van hogere toegevoegde waarde in speerpuntsectoren zoals landbouw en zorg
Iedereen mee aan boord krijgen door de toegang tot de Limburgse arbeidsmarkt te vergemakkelijken en elk talent actief in te zetten
Limburg kampt verhoudingsgewijs met een vrij hoge graad inactieven op de arbeidsmarkt, mensen die niet aan het werk zijn en er ook niet actief naar op zoek zijn. Vooral de werkzaamheidsgraad bij laaggeschoolden, personen met een migratieachtergrond, arbeidsgehandicapten en 55-plussers ligt opvallend lager dan bij de rest van de bevolking. De groepen die nu reeds kampen met een lange afstand tot de arbeidsmarkt, zullen de komende periode bovendien in omvang toenemen en kunnen het nog moeilijker krijgen om de weg naar de arbeidsmarkt te vinden.
Wanneer de arbeidsmarkt straks terug aantrekt, zullen we die mensen echter nodig hebben om onze jobs in te vullen, competitief te blijven en de welvaart in onze regio te waarborgen. We moeten de Limburgers die vandaag niet beschikbaar zijn op de arbeidsmarkt voldoende en aangepaste kansen bieden om een duurzaam arbeidsleven op te bouwen. Dat vergt inspanningen van werkgever, werknemer en zij die momenteel naast de arbeidsmarkt vallen.
Een inclusieve arbeidsmarkt maakt integraal deel uit van een inclusieve samenleving. Limburg heeft de ambitie om menselijke waarden, maatschappelijke doelen en bedrijfseconomische targets te combineren. Daarvoor zetten we sterk in op een overkoepelende aanpak en samenwerking tussen de verschillende actoren in onze maatschappij en economie. We werken een netwerkeconomie uit waarin bedrijven en sociale economie bedrijven werken aan een ‘economy of wellbeing’ met duurzame loopbanen en duurzame jobs, gecoördineerd door een sterke arbeidsmarktregisseur in partnerschap met het lokale niveau.”
Wat zijn voorbeelden van acties die kunnen ondernomen worden binnen ambitielijn 11?
- Toegang tot de arbeidsmarkt vergemakkelijken door inclusief ondernemerschap en het connecteren van de sociale economie met de markteconomie
- Outreachende en geïntegreerde toeleidingsacties voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt
- Meer moeders met migratieachtergrond aan de slag krijgen, door het wegnemen van drempels, het organiseren van omkadering en het creëren van stimulansen
- De instroom en zij instroom in knelpuntberoepen verhogen zoals de zorg, bouw en IT via acties in het onderwijs en innovatieve samenwerkingsprojecten
- Acties en initiatieven om de diversiteit van overheidspersoneel te vergroten en de voorbeeldrol van Limburgse lokale besturen op het vlak van inclusief HR beleid te versterken
- Versterken van de taalvaardigheid met initiatieven vanaf het kleuteronderwijs en zelfs de crèches om taalachterstand bij een nieuwe generatie jongeren met een migratie achtergrond weg te werken
Elk talent in Limburg laten groeien in een dynamische, innovatieve en maatgerichte leeromgeving
Een efficiënte samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven is een absolute voorwaarde om verder te groeien als moderne kennisregio waarin techniek en wetenschap een prominente rol spelen. Voor een vlotte overgang onderwijs-arbeidsmarkt moeten we talent ontwikkelen op de schoolbank én in de praktijk.
Er is nood aan een schakel die onderwijs en bedrijfsleven verbindt, die het werkplekleren in het algemeen en het duaal leren in het bijzonder promoot. Dit zowel voor jongeren als voor volwassenen (als leervorm van levenslang leren). Via concrete en goed gecoördineerde acties moet duaal leren een centrale plaats krijgen in het Limburgse opleidingslandschap. De bedrijfssectoren zijn hierin een belangrijke en noodzakelijke partner.
Voorts gaat specifieke en verhoogde aandacht naar de verdere competentieontwikkeling en sociale integratie van kwetsbare doelgroepen, o.a. via kwalitatief vrijwilligerswerk, levenslang leren met toegankelijke digitale tools, stages, mentorschap,… Ieder talent moet in Limburg de kans krijgen om te groeien.
Wat zijn voorbeelden van acties die kunnen ondernomen worden binnen ambitielijn 12?
- Promotie van werkplekleren in het algemeen en duaal leren in het bijzonder door Limburgse ondernemers te ondersteunen en faciliteren zodat het aanbod vergroot
- Creëren van een overkoepelend netwerk voor uitwisseling van ideeën, acties en initiatieven op vlak van werkplekleren, duaal leren, mentorschap en andere projecten met best practices die bijdragen aan talentontwikkeling
- Het ondersteunen van nieuw anderstalig talent door mentorschap, opleiding en het voorzien in stageplaatsen en tewerkstelling
- Opzetten van projecten en samenwerkingen om levenslang leren te organiseren en te stimuleren via digitale tools met een focus op enabling technologies, e-onderwijs en innovaties, georganiseerd vanuit lokale gemeenschappen, en met specifieke aandacht voor verdere competentieontwikkeling bij 50-plussers en kwetsbare doelgroepen
- Vrijwilligerswerk, in het bijzonder bij jongeren en werkzoekenden, stimuleren om nieuwe vaardigheden te ontwikkelen en sociale netwerken uit te breiden
