Wat leert de economische analyse van de provincie Limburg ons?
- Het personen- en goederenvervoer stoten in Limburg per inwoner minder CO2 uit en verbruiken minder energie dan gemiddeld in Vlaanderen.
- De economische activiteiten in Limburg zijn voornamelijk geconcentreerd in Midden- en West-Limburg. Op enkele gemeenten na volgt de btw/inwoner de concentratie van economische activiteiten in de Limburgse gemeenten.
- Er is een voldoende ruim actief aanbod van meer dan 600 ha aan bedrijfsgrond in Limburg. In elke Limburgse streek is er minstens 50 ha actief aanbod.
- Gemeenten die regionale terreinen aanbieden hebben meestal nog plaats, het zijn vooral de gemeenten die geen regionale terreinen (en dus enkel KMO-zones) hebben die uitverkocht zijn. Daartegenover staat echter een aanhoudende vraag naar kleine locaties en kleinere ruimtes (200-500 m²), terwijl het aanbod slinkt.
- Voornamelijk in het zuiden van de provincie Limburg zijn er weinig onbebouwde en ongebruikte bedrijventerreinen. Bijgevolg is ook het actief aanbod er laag.
Het streven naar een duurzame economie staat centraal in de Limburgse groeistrategie. Meer dan ooit heeft Limburg de kans om economisch te winnen bij een beleid dat duurzaamheid en klimaatpositiviteit ziet als must, niet als droom. Dat vertaalt zich zowel in concrete proef-initiatieven als in grote provincie overstijgende projecten. Economische processen moeten worden afgerekend op hun duurzaamheid, waarbij de Limburgse economie als een duurzame ketting wordt opgebouwd die maar zo sterk is als de zwakste schakel. Een economisch sterke provincie gaat bovendien hand in hand met een levende provincie. Cultuur, natuur, vrije tijd, aangenaam en veilig wonen zijn voorwaarden voor een duurzame economische groei en het duurzaam verankeren van talent.
Om op een duurzame manier economisch te excelleren zetten we in op:
➔ Voorsprong nemen in de klimaatuitdagingen en energietransitie met een Limburgse Green Deal die stoelt op Limburgse innovatiekracht
➔ Creëren van economische opportuniteiten via een dynamisch ruimtegebruik, een sterk omgevingsmanagement en het versterken van onze steden en stadskernen
➔ Economisch valoriseren van open ruimten door de ontwikkeling van innovatieve verdienmodellen
➔ Verder uitrollen van de principes van circulaire economie
➔ Voortrekkersrol opnemen in het verduurzamen van mobiliteit via modal shift en slimme digitale mobiliteitsoplossingen
Voorsprong, versnelling en welvaart komen er pas als we het risico durven nemen om een identiteit op te bouwen, en een autoriteit te worden in een domein. Door haar unieke karakter kan die noemer voor Limburg ‘duurzaamheid’ zijn.
Limburg heeft het potentieel om zich te onderscheiden op het vlak van duurzaamheid in een dichtbevolkt gebied. We spreken hier over duurzaamheid als balans tussen het voldoen aan de noden van de huidige generaties, zonder daarbij het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen noden te voorzien in gevaar te brengen (cf. Brundlandt report).
Via de Limburgse Green Deal de hefbomen vergroten voor een competitief Limburg, de Europese en Vlaamse klimaatambities versterken en inzetten op een klimaatpositieve provincie tegen 2040
Limburg onderschrijft de verscherpte Europese klimaatdoelstellingen en wil hierin een leidende rol opnemen. Limburg is een regio die intrinsiek over een aantal kwaliteiten en opportuniteiten beschikt om voorsprong te nemen in de klimaatuitdagingen die in Europa en Vlaanderen worden geformuleerd. We hebben alle troeven in handen om van duurzaamheid in een dichtbevolkt gebied een onderscheidend vermogen te maken, dat bovendien een heel interessant toekomst-potentieel heeft, zowel op maatschappelijk als op economisch vlak.
Vanuit deze sterkten kunnen we economische welvaart koppelen aan een klimaat robuuste toekomst voor Limburg. Met een Limburgse Green Deal versterken we de Europese en Vlaamse ambities en zetten we in op een klimaatpositieve provincie tegen 2040. Hierdoor zullen we ons onderscheidend ontwikkelingsvermogen tonen, zullen we bedrijvigheid aantrekken en ons imago als voortrekker duurzaam bestendigen.
Alles wat we doen, moet duurzaam zijn. Daarvoor zijn veranderingen nodig op het vlak van produceren en consumeren, wonen en werken, voeding en verwarming, vakantie en vervoer. We beschikken inmiddels over meer technologie, meer kennis en, mede dankzij Europa, meer mogelijkheden om te investeren. Dat moeten we aangrijpen om van Limburg een voorbeeldregio te maken inzake klimaatpositiviteit.
Wat zijn voorbeelden van acties die kunnen ondernomen worden binnen ambitielijn 4?
- Een provinciebreed programma uitrollen voor een duurzaam energie en materiaal gebruik bij de renovatie van bestaande woningen, ook in de sociale huisvestingssector, die bijdragen aan een klimaatpositieve provincie
- De creatie van een levend lab voor duurzaam energiemanagement
- Het versnellen van de energietransitie om onze duurzame voorsprong te behouden en te valoriseren in koolstofarme energiesystemen zoals warmtenetten en slimme batterijsystemen
- Het stimuleren van innovatie in de circulaire economie via het opzetten van demonstratieprojecten en de realisatie van use cases
- Het versterken van de transitie van de Limburgse land- en tuinbouw als duurzame ruimtegebruiker
- De creatie van een coalitie van ondernemers, landbouwers, natuursector, inwoners en overheid voor het klimaatadaptief maken van Limburg
- Inzetten van onderbenutte gronden, waterpartijen en overkappingen voor energieopwekking en energieopslag
- In antwoord op de toenemende droogteproblematiek werken we aan de verhoging van de waterrobuustheid van onze provincie via doorgedreven dataverzameling en kennisopbouw, slimme investeringen en technologische innovatie. Het Vlaams afwegingskader is daarbij het richtsnoer
Via een dynamisch en biodivers ruimtegebruik economische opportuniteiten creëren en onze (open) ruimten valoriseren
Limburg heeft t.o.v. andere regio’s in Vlaanderen belangrijke troeven om een leidende rol op te nemen in de realisatie van deze doelstellingen en mag de ambitie hoog leggen. We hebben in Limburg nog de ruimte voor innovatie en experiment. We gaan onze ondernemingsruimte managen, slim inzetten, verdichten, multifunctioneel gebruiken. De energietransitie en nieuwe, duurzame economie trekken we door tot in de Limburgse steden en kernen. De open ruimte behouden we en betrekken we in de innovatiestrategie door de kwaliteit te verhogen. Door in te zetten op ecologie gaan we de economie versterken.
De Limburgse dynamische ruimte is een troef in de transitie naar een nieuwe duurzame economie. Grote maatschappelijke uitdagingen zoals globalisering, demografie, mobiliteit, klimaat en energie stellen nieuwe eisen aan ons ruimtegebruik. Limburg kiest resoluut voor een gebiedsgerichte, geïntegreerde aanpak op provinciaal niveau om een antwoord te bieden op de nieuwe maatschappelijke, economische en ruimtelijke vraagstukken.
We creëren economische opportuniteiten via een dynamisch en slim ruimtegebruik, doordachte ontwikkeling en verdichting, multifunctioneel (her)gebruik en acquisitie. Het uitgestrekt areaal aan Limburgse open ruimten willen we in de huidige omvang behouden en kunnen we economisch valoriseren door innovatieve verdienmodellen. Open (niet bebouwde) ruimte wordt in de toekomst immers steeds belangrijker om maatschappelijke en economische transities mogelijk te maken. Daarbij is het essentieel dat in de evolutie van onze ruimte aandacht is voor voldoende beschikbare ruimte om te ondernemen en te werken.
Wat zijn voorbeelden van acties die kunnen ondernomen worden binnen ambitielijn 5?
- Omgevingsmanagement om ‘werven’ optimaal te ontwikkelen, en nieuwe projecten en verzoekende bedrijven te leiden naar de juiste locatie waarbij de doorstroom van lokale bedrijventerreinen naar regionale bedrijventerreinen kan gestimuleerd worden zodat de ruimte slim wordt gebruikt en er synergieën ontstaan op het terrein
- Meer bedrijfsterreinen op een multimodale wijze (weg water spoor) ontsluiten, waarbij de terreinen langs of kortbij waterwegen in samenspraak met experten geprioriteerd worden
- Ontwikkelen van meer biodiverse , duurzame en dynamische bedrijventerreinen door bijvoorbeeld kleinschalige energiewinning en gebruik op bedrijventerreinen te stimuleren
- Ontwikkelen van nieuwe, innovatieve verdienmodellen om de Open Ruimte economisch te valoriseren
- De ruimtelijke structuur versterken door o.a. het actief ruilen van gebieden vanuit het regelgevend kader en ruilverkaveling met natuurgebieden juridisch mogelijk te maken
- Uitwerking van een actieplan voor de Limburgse regionale landschappen en het ontwikkelen van een programma dat natuurbescherming en regionale ontwikkeling combineert en op een innovatieve manier streeft naar een gezonde relatie tussen de mens en zijn natuurlijke omgeving
- Versterking van de stadskernen door het inzetten van verweefcoaches, de introductie van nieuwe locatieformules en het faciliteren van lange termijnvisies rond kernontwikkeling met aandacht voor vergroening van de woonomgeving (klimaatbomen)
- Analyse, acties en de creatie van proefprojecten voor de economische verweving van bedrijfsterreinen met complementaire functies met respect voor de geldende structuurvisies en met verhoogde aandacht voor inbreiding en bundeling van functies op bedrijventerreinen (bedrijfsverzamelgebouwen, delen van infrastructuur of diensten)
- Verdichting van het economisch weefsel via het aankopen en optimaliseren van bebouwde terreinen, het stimuleren van duurzame vernieuwbouw en de creatie van nieuwe economische verdienmodellen voor het gebruik van de bestaande ingenomen ruimte
Een voortrekkersrol opnemen in het verduurzamen van mobiliteit via slimme digitale toepassingen
De transportsector heeft een belangrijke impact op de klimaatsverandering. Het goederen- en personenvervoer is in Vlaanderen verantwoordelijk voor een vijfde van de broeikasgasemissies en daardoor ook een uitermate belangrijk aandachtspunt om de doelstellingen voor het verminderen van de CO2-uitstoot tegen 2050 te halen. Mensen en bedrijven zijn op zoek naar duurzame en flexibele oplossingen. Om die switch te realiseren, kiest Limburg resoluut voor een overkoepelende aanpak met aandacht voor infrastructuur, organisatie, innovatie, samenwerking en ruimtegebruik.
Limburg kan een voortrekkersrol opnemen in het verduurzamen van mobiliteit en innovatieve mobiliteitsoplossingen. In de eerste plaats zetten we in op het beheersen van de mobiliteitsvraag, bv. door woon- en werkplekken in te richten op goed bereikbare plaatsen. Aansluitend verduurzamen we onze mobiliteit via multimodale mobiliteitssystemen voor zowel het personen- (fiets en openbaar vervoer) als het goederenvervoer (binnenvaart en spoor). En tenslotte zetten we in op de vergroening van voer- en vaartuigen middels nieuwe technologieën en slimme digitale toepassingen die de weg tonen naar de mobiliteit van de toekomst.
Omwille van de structuur en eigenheid van Limburg zal de klassieke weginfrastructuur een belangrijke rol blijven spelen naast fiets en openbaar vervoer.
Wat zijn voorbeelden van acties die kunnen ondernomen worden binnen ambitielijn 6?
- Verhogen bereikbaarheid met aandacht voor de first- en last mile verplaatsingen om stadskernen en werkplekken attractiever te maken door een sterke samenwerking tussen private en publieke sector
- Ruimte voor private partners en samenwerkingen tussen publieke en private partners
(PPS) om hedendaagse en marktgerichte mobiliteitsoplossingen aan te bieden - Gebruik van data en digitale tools om onze mobiliteit slimmer en performanter te maken en juiste keuzes te maken door het meten van effecten op bereikbaarheid
- Actieplan in samenwerking met de Limburgse gemeenten en de Vlaamse Overheid, om de doorstroming van het openbaar vervoer concurrentieel te versterken ten overstaan van de wagen
- Activeren en sensibiliseren van de Limburgse bedrijfswereld en gemeenten om een shift te creëren naar duurzamer woon-werkverkeer, met bijzondere aandacht voor functionele fietsverplaatsingen en innovatieve testcases
- Een aanzienlijke uitbreiding van de laadinfrastructuur voor een versnelde elektrificatie van het Limburgse wagenpark
- Opstarten van innovatieve projecten zoals onbemand varen en autonome voertuigen als aanvulling op andere vervoersoplossingen en waar we internationaal een voortrekkersrol in kunnen nemen
