Wat leert de economische analyse van de provincie Limburg ons?
- De bovengemiddelde verschuiving van Limburgse jobs van de ene sector naar de andere in de periode 2013-2017 gaat gepaard met een relatieve verschuiving naar jobs in sectoren met een relatief lagere groei in arbeidsproductiviteit.
- Het bruto binnenlands product per inwoner is een goede indicator voor de creatie van welvaart in een regio. Limburg blijft 20% onder het niveau van Vlaanderen.
- Limburg is in 2019 goed voor 4,3% van de Belgische octrooiaanvragen. Enkel Henegouwen, Namen en Luxemburg scoren lager.
- Internationaal actieve bedrijven in Limburg hebben een grotere productiviteitsgroei dan bedrijven die enkel regionaal/nationaal verkopen.
- Het aantal starters bereikt in Limburg al enkele jaren op rij recordhoogtes. Limburg houdt gelijke tred met de Vlaamse groei en behoudt een evenwichtig aandeel in het aantal starters in Vlaanderen.
- De meeste loontrekkende jobs zijn gelokaliseerd in Midden-Limburg. Over de periode 2013-2018 hebben West- en Zuid-Limburg echter het meeste bijgedragen aan de jobcreatie. Het Maasland kende de laagste groei.
Economisch excelleren betekent dat enkel het beste goed genoeg is, dat verandering een constante wordt, dat keuzes worden gemaakt op basis van evidentie en dat de tweede beste optie meestal geen plaats krijgt. Naast ondernemerschap vraagt dit een dynamisch socio-economisch weefsel dat constant wil leren en op zoek gaat naar betere alternatieven om op een meer efficiënte wijze meerwaarde te creëren.
Competitief wil zeggen dat Limburg zich kan en wil meten aan de beste Europese regio’s, dat Limburg geen voldoening neemt met voldoende. Kwaliteit, productiviteit en innovatie komen niet daarbij alleen voort van ondernemingen, maar vanuit de hele maatschappij, vanuit elke Limburger.
Om economisch te excelleren zetten we daarom in op:
➔ Verhogen van de competitiviteit van maatschappij, overheid en ondernemingen met aandacht voor ondernemerschap in het gehele maatschappelijke weefsel
➔ Versnellen en versterken van innovatie als aantrekkingspool voor kennisbedrijven, toekomstgerichte jobs en (technisch) talent
➔ Internationale en interregionale interactie vergroten om het Limburgse ondernemingsweefsel te versterken
Hoe maken we van Limburg een leidende regio in Europa?
Om de competitiviteit te verhogen moeten innovatie, de individuele kracht van mensen en de connectie met de omgeving, samen ingezet worden.
Versnellen en versterken van innovatie als aantrekkingspool voor (kennis)bedrijven, (technisch) talent en toekomstgerichte jobs met hoge toegevoegde waarde
Nieuwe toepassingen en technologieën verbeteren de productie en het productieproces van goederen en diensten en verhogen zo de productiviteit en toegevoegde waarde. Die economische groei stimuleert de lonen en tewerkstellingsmogelijkheden van werknemers en de winstgevendheid en investeringsbereidheid van bedrijven.
Innovatie kan structureel bevorderd worden door een verhoging van de uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling en door investeringen in onderwijs. Daarnaast kan het ondernemers gemakkelijker worden gemaakt een bedrijf te beginnen en bij mislukking sneller de markt te verlaten en opnieuw te beginnen.
Met gerichte projecten ondersteunen we Limburgse bedrijven om te innoveren, om in hun medewerkers te investeren en om zelf meer aan onderzoek en ontwikkeling te doen. Dit alles in een partnerschap met kennisinstellingen die bruikbare inzichten en oplossingen voor de bedrijfswereld aanreiken.
We kijken ook verder dan het bedrijfsleven. We versterken en versnellen innovatie in al de aspecten van de maatschappij, niet alleen in de ondernemingen maar ook in onderwijs, zorg, ondersteuningsbeleid, vrije tijd, … Bijkomende inspanningen in onderzoek en ontwikkeling moeten daarenboven een hefboom vormen voor de transitie naar een duurzame en digitale economie.
Wat zijn voorbeelden van acties die kunnen ondernomen worden binnen ambitielijn 1?
- Het ambitieniveau van de Limburgse KMO’s op vlak van innovatie verhogen door aantrekken van innovatie, inzetten van experten en eigen krachten
- Limburgs ondernemerschap versterken via kennisontwikkeling en toegevoegde waarde-creatie – het stimuleren van bedrijfssamenwerking, in het bijzonder start-ups en mature bedrijven
- De innovatieve versterking van de Limburgse retail op het vlak van nieuwe
retailtendensen inzake beleving, digitalisering, omnichannel , ... - Het realiseren van een shift in de maakindustrie van productie-gedreven naar technologie-gedreven productiemethodes, waarbij ingezet wordt op specifieke opportuniteiten en niches zoals smart en circulair produceren
- Een competentiecentrum voor de maakbedrijven creëren dat nationale en internationale bedrijven zowel online als offline ondersteunt en de sector stimuleert tot innovatie en groei
- Het versterken van de innovatie in de land- en tuinbouw als hefboom voor productinnovatie, teeltmaximalisatie en ketenwerking met specifieke aandacht voor de korte keten
- Productiecapaciteit verhogen door in te zetten op lokale productie, verwerken van o.a. fruit en samenwerkingen tussen ondernemers, de voedingsindustrie en horeca
- Overheden performanter laten werken door te evolueren naar ondernemende organisaties die de regio competitief willen maken en willen laten excelleren
- De digitalisering van de Limburgse bouweconomie versnellen, door het KMO
weefsel digitaal te versterken en leidende bedrijven te ondersteunen in de digitale innovatie van duurzaam bouwen, vanuit een versterkte bouwcampus die een sterke relatie opbouwt met initiatieven die Vlaams breed worden uitgerold rond bouweconomie en digitalisering - De verdere uitbouw van Droneport als internationale toplocatie voor de
innovatieve dronetechnologie met een groot potentieel voor cross sectorale
toepassingen, bv. in logistiek, bouw, landbouw, zorg, … - De creatie van een logistieke campus als aandrijver voor innovatie in logistieke ontwikkelingen waarbij een actief netwerk van startups en mature bedrijven gecreëerd wordt
- Versterken van de tewerkstelling en professionalisering van het ondernemerschap in toerisme, door het potentieel van Limburg als bestemming voor een dichtbijvakantie om te zetten in innovatieve toeristische producten, diensten en processen met aandacht voor digitalisering en ontwikkeling van nichesectoren
- Versterken van het toeristisch ondernemerschap door ketensamenwerking, clusterwerking en cross-sectorale innovatie inzake producten en diensten inzetbaar in de vrijetijdseconomie
- Stimuleren van creatieve economie, waarbij de uitbouw van een expertisecentrum rond vakmanschap ondernemerschap ondersteunt en de connectie maakt tussen verschillende vakmanschappen en tussen vakmanschap en toerisme
Via ondernemerschap en competentieontwikkeling de inzetbaarheid van de Limburgers verhogen en hen in de provincie houden
Nieuwe (digitale) technologieën volgen elkaar in razendsnel tempo op. Ook het consumentengedrag is op korte tijd sterk veranderd, met een verhoogde aandacht voor maatwerk, duurzaamheid en een omnichannel benadering (fysieke en online klantenbenadering). Door de toegenomen concurrentie zijn bedrijven verplicht om snel in te spelen op deze veranderingen. Hierdoor evolueren ook de vereiste competenties van de arbeidskrachten sneller dan ooit. Het vermogen om nieuwe kennis en vaardigheden op te doen is daarom cruciaal om als regio competitief te blijven.
Om haar ambities als leidende regio waar te maken, moet Limburg kunnen bouwen op een stabiele en veerkrachtige arbeidsmarkt met een maximale inzetbaarheid van (toekomstige) werknemers. Een kader waarin de werkgever kan ondernemen én de werknemer en werkzoekende zich kunnen ontplooien. Werken aan toekomstgerichte competenties en talenten van mensen, betekent werken aan de toekomst van jezelf, van de ander en van het bedrijf of de organisatie.
Limburg zet in op een integraal competentiebeleid waarbij niemand uit de boot valt. Daarvoor is nauwe samenwerking nodig tussen alle actoren op het werkveld. Samen werken we vandaag aan de Limburgse arbeidsmarkt van morgen.
Wat zijn voorbeelden van acties die kunnen ondernomen worden binnen ambitielijn 2?
- Een actieplan ‘leren voor werkenden’ uitrollen, waarbij werkgevers hun huidige werknemers inzetbaar houden of laten doorgroeien dankzij duurzame bijscholing
- Opzetten van een diversiteit aan kleine (onderwijs)projecten om ondernemingszin aan te wakkeren door al vanaf zeer jonge leeftijd en in elke laag van de maatschappij ondernemerschap te stimuleren
- Braindrain tegengaan door innovatief in te zetten op een goede balans werk, privé en mobiliteit (o.a. via thuiswerk en lokale satellietkantoren) en het aantrekken van grote, toonaangevende werkgevers in Limburg
- Interne doorgroei naar waardevollere arbeid stimuleren door mede het Vlaams beleid inzake Eerder Verworven Competenties (EVC) te ondersteunen en het erkennen van buitenlandse diploma’s
- Het stimuleren van de samenwerking tussen hoger/universitair onderwijs en het bedrijfsleven als hefboom voor innovatieve werkkrachten
Het Limburgs ondernemingsweefsel versterken door de interregionale en internationale interactie te vergroten op vlak van bereikbaarheid, uitstraling, samenwerking en acquisitie
Limburg heeft door haar centrale ligging het potentieel om een economische toplocatie te zijn in Europa. Binnen een straal van 300 kilometer strekt zich een afzetgebied uit met meer dan 100 miljoen consumenten en 200.000 bedrijven. Maar de perifere ligging als grensregio binnen Vlaanderen bezorgt ons ook bijkomende uitdagingen. De noodzakelijke grensoverschrijdende samenwerkingen en multimodale verbindingen met naburige regio’s kregen de afgelopen decennia vorm. Maar we moeten hierin een versnelling hoger schakelen als we er meer economisch voordeel uit willen halen.
In een geglobaliseerde wereld kijken we ook verder. Via slimme, hoogtechnologische toepassingen connecteren we Limburg met de rest van de wereld. Limburg heeft met haar creativiteit en talent een groot economisch groeipotentieel. Heel wat veelbelovende Limburgse startups en scaleups staan aan de vooravond van hun internationale doorbraak. Met het juiste duwtje in de rug zetten zij Limburg weldra op de wereldkaart als innovatieve en economische topregio.
De internationale connectie van Limburg zit ook in haar bevolking, met meer dan 100 nationaliteiten die in onze provincie samenleven. Een inclusieve aanpak rond de bevordering van ondernemerschap en arbeidsmarktdeelname biedt, zeker voor onze provincie, enorme kansen om onze internationale economische connectie, competitiviteit en aantrekkingskracht te verhogen. Een hedendaags en attractief toeristisch en cultureel aanbod is daarbij onontbeerlijk.
Wat zijn voorbeelden van acties die kunnen ondernomen worden binnen ambitielijn 3?
- Ontwikkeling van de (industrie)gebieden rond het Albertkanaal tot een extended gateway als verbinding tussen enerzijds de Antwerpse Haven en anderzijds Duitsland en Luik
- De versterkte en versnelde ontwikkeling van de Limburgse vrijetijdseconomie als internationale drager van de Limburgse levenskwaliteit en als motor voor ondernemerschap en jobs
- Het verder ontwikkelen van het recreatief fietsroutenetwerk met een basislaag gebaseerd op comfort, veiligheid en beleving en een premiumlaag van innovatie en beleving. Het kolen- en fruitspoor maken deel uit van deze premiumlaag en zijn innovatieve verbindingen voor het grensoverschrijdend fietstoerisme.
- Gezamenlijk met Nederlands Limburg de regio positioneren als grensover-schrijdende fietsregio en hiervoor strategische toeristische verbindingen versterken
- Het verdubbelen van het aantal kilometers fietspad voor functioneel fietsen om stadskernen, bedrijventerreinen en andere werkplekken attractiever te maken
- Inzetten op provincie en grensoverstijgende initiatieven op het vlak van cultuur,
logistiek en mobiliteit met zowel aangrenzende regio’s als regio’s met vergelijkbare uitdagingen en dynamiek (bv. regio Eindhoven, Noordrijn Westfalen, …) en het actief promoten van onze industrie in het buitenland - Het aantrekken van nieuwe buitenlandse investeringen, door het uitbouwen van geïntegreerde samenwerkingen rond acquisitie en de creatie van een actief welkombeleid en ontzorging voor expats
- Creatie van een stedelijk vrijetijds en cultuuraanbod dat young potentials aantrekt en braindrain omzet in braingain , bij voorkeur door samenwerkingsinitiatieven over gemeentegrenzen heen en door ook voldoende aantrekkelijk uitgaansaanbod te creëren
- Het ontwikkelen en ondersteunen van initiatieven op cultureel, toeristisch en mediavlak om de uitstraling van Limburg als ondernemende en geconnecteerde regio tot ver buiten de grenzen te vergroten
- Het versterken van onze mobiliteitsplannen, door de toevoeging van een internationale blik op de omringende regio’s en het versterken van de mobiliteit met deze centra
- Markt van het zakelijk toerisme en MICE versterken door euregionale samenwerking en gezamenlijk in te zetten op de combinatie ‘natuur en congressen’ en op economische speerpunten en congressen
- In een partnership van private en publieke partners een e-arena met bijhorend ecosysteem bouwen dat kan inzetten op nieuwe e-sports, e-beleving en e-congressen die de brug slaan tussen fysieke en online-congressen in Limburg
